Ի՞նչ է սիոնիզմը

Սիոնը եբրայերենում նշանակում է՝ արեւառատ, ինչպես նաեւ լեռան անուն է՝ Երուսաղեմի հարավ-արեւմուտքում: Սիոն լեռը Դավթի ծննդավայրն է, որտեղ եւ հանգրվանել է նրա աճյունը. այն եղել է Սողոմոնի նստավայրը: Երբեմն այս բառը հրեաների մոտ կիրառվում է՝ սուրբ քաղաք, ընտրյալ քաղաք եւ Երկնային սուրբ քաղաք իմաստով, սակայն հրեական կրոնական տեքստերում այն մատնանշում է Դավթի ու Սողոմոնի երկիր վերադառնալու հրեա ազգի գերագույն նպատակն ու ցանկությունը եւ հրեական պետության վերականգնումը: Այլ խոսքով, Սիոնը հրեա ժողովրդի համար խորհրդանշում է՝ հալածանքից ձերբազատում, անկախ պետության կազմավորում եւ աշխարհին իշխել, ուստի հրեաներն իրենց համարում են Սիոնի զավակները:

Սիոնիզմ է կոչվում  այն շարժումը, որը պահանջում է  հրեաների գաղթն ու վերադարձը Պաղեստին եւ հրեական պետության կազմավորումը: Սիոնիզմը նման է շովինիզմին (ծայրահեղական նացիոնալիզմին), որն ստորացնելով այլ ազգերին ու ռասաներին եւ իրեն գերադասելու հարցում ծայրահեղությանը դիմելով, փորձում է քաղաքական ուժ ձեռք բերել:


Այս շարժումը ծնունդ է առել 19-րդ դարի երկրորդ կեսին  Եվրոպայում, սակայն սիոնիզմ եզրույթն առաջին անգամ կիրառվել է Թեոդոր Հերցելի կողմից, ապա դրա մասին խոսել է սիոնիստ պատմաբան Նահում Սակուլոն՝ «Սիոնիստի պատմությունը» գրքում:


Սիոնիզմը լոկ քաղաքական  կողմեր ու իմաստներ (քաղաքական սիոնիզմ) չունի, այն ընդգրկում է նաեւ այլ կողմեր ու իմաստներ, ինչպիսին են՝ աշխատավորական, մշակութային, ժողովրդավարական, ռադիկալ եւ էքսպանսիոնիստական սիոնիզմ:


Սիոնիզմի ամենահայտնի  դասակարգումը քաղաքական ու մշակութային (կրոնական) երկու բաժինների դասակարգումն է: Քաղաքական սիոնիզմը պահանջում է հրեաների վերադարձը Պաղեստին: Այն սկիզբ է առել 1894 թ. Հերցելի կողմից «Հրեական պետությունը» գրքի հեղինակությամբ: Սակայն մշակութային սիոնիզմը դեմ է 20-րդ դարում հրեաների դեպի Պաղեստին գաղթելուն, քանի որ սպասում է աշխարհի վերջի այն փրկիչ մարդուն, ով հրեաներին ու բոլոր կրոններին կվերադարձնի Աբրահամի ու Մովսեսի երկիր կամ ավետյաց երկիր:

 Սիոնիզմը բաժանվում  է նաեւ կրոնական ու ոչ կրոնական տարատեսակների: Կրոնական սիոնիզմն այն գաղափարն է, որը  հավատում է ավետյաց երկիր վերադառնալուն: Այս վերադարձը տեղի է ունենալու այն ժամանակ, երբ Բարձրյալը կորոշի եւ Նրա որոշած ձեւով, դրա իրականացումը մարդու ձեռքի գործը չէ: Այս գաղափարի հետեւորդների մի խումբը հրեաներ (սիոնիզմ) են, մյուս խումբը՝ քրիստոնեականներ (քրիստոնեական սիոնիզմ): Ի տարբերություն դրա, ոչ կրոնական եւ ոչ հրեական սիոնիզմի շարքերում այն մարդիկ են, ովքեր ապավինելով պատմական, քաղաքական ու գիտական հիմնավորումներին, օրինաչափ են դարձնում Պաղեստինում հրեաների բնակեցումը: Սա նույն այն աշխարհիկ սիոնիզմն է, որը միայն իր քաղաքական հասկացություններն արտահայտում է կրոնի լեզվով: Ուստի սիոնիզմը միշտ չէ, որ հրեականություն է նշանակում: Այլ երբեմն կիրառվում է նաեւ հրեականությունը չհրեականացնելու նախաձեռնության իմաստով:

Սիոնիզմի  համաշխարհային կազմակերպության  պատմությունն ու գործունեությունը


Այն, ինչ գրքերում ներկայացվում է համաշխարհային սիոնիզմի ձեւավորման մասին հետեւյալն է. ոմն Թեոդոր Հերցելը հիմնադիրն է համաշխարհային սիոնիզմի եւ 1987 թ. Շվեյցարիայի Բալ քաղաքում կայացած առաջին համաժողովում կազմակերպել է համաշխարհային սիոնիզմը: Սակայն առավել հստակ բացատրությունն այն է, թե սրանից շուրջ 30-40 տարի առաջ եւ նախքան Հերցելը, ոմն Բենքսերը, ով ռուս հրեա էր, մի համայնք է ձեւավորում, որը կոչվում էր Սիոնի համակրողները. այն նկատի ուներ նույն այդ Երուսաղեմի ու Սուրբ քաղաքին հարող Սիոն լեռը: Հավանաբար նա նկատի ուներ այն, որ նախ հրեաներին միաձուլի ռուս հասարակությունում, ապա նրանց Ռուսաստանից տեղափոխի Պաղեստին:


Հերցելը Բենքսերից  հետո, առանց մատնանշելու նրա գաղափարները, 1890 թ. մի գիրք է հեղինակում՝ «Հրեական պետությունը» վերնագրով եւ 1897 թ. Շվեյցարիայի Բալ քաղաքում կազմակերպում մի համաժողով, որտեղ տարբեր երկրներից, մեծ մասամբ՝ Գերմանիայից, Ռուսաստանից, Չեխիայից ու այլ երկրներից ժամանած հրեաների 340 ղեկավարներ բանավիճեցին եւ նրանց գլխավոր որոշումը հետեւյալն էր. մենք կձեւավորենք մի կազմակերպություն, որը կանվանենք «Համաշխարհային սիոնիզմ» եւ այն պետք է հրեաների համար իրականացնի 3 գործառույթ. առաջին փուլը ազգային ինքնորոշումն է եւ ազգի ձեւավորումը, հաջորդ փուլը՝ հայրենիք գտնելը, եւ երրորդ փուլում հիմնադրում է պետությունը:


1897 թվականից մինչեւ 1948 թ., երբ պաշտոնապես հռչակվեց  Իսրայելի պետությունը եւ դրանից հետո եւս շարունակվեց այդ համաժողովը, շուրջ 30 համաժողով է կազմակերպվել: Առաջին հարցը, որը ներկայացվեց այդ համաժողովներում, սիոնիզմի համաշխարհային կազմակերպության ձեւավորման հարցն էր: Հաջորդ համաժողովներում եւս համաձայնություն ձեռք բերվեց հրեական ազգային հիմնադրամի ձեւավորման մասին եւ հայտարարվեց, որ այդ հիմնադրամում ճշտվեն դրամաֆինանսական խնդիրները, իսկ դա կլինի աջակցություն բոլոր հաջորդ գործողությունների համար:


Երրորդ ու չորրորդ  համաժողովներում հրեա ազգության  գրեթե մի տեսակետը թղթին հանձնվեց: Չորրորդ համաժողովում հիմնական տարաձայնությունը երկու տեսակետների միջեւ էր. ըստ առաջին տեսակետի, այդ հայրենիքը պետք է լինի Ուգանդան, ըստ մյուսի՝ Պաղեստինը: Այն ինչ ներկայացվել է պատմության մեջ, այն է, թե անգլիացիները հավակնում էին Ուգանդայի տարբերակին, իսկ ռուս, ամերիկացի ու լեհ հրեաներն առավելապես՝ Պաղեստինի տարբերակին: Այնուամենայնիվ որոշում կայացվեց, որ պատվիրակություններ ուղարկվեն, որոնք կուսումնասիրեն քննարկման առարկա երկրները, մասնավորապես՝ Պաղեստինը, Ուգանդան եւ այլուր, ինչպես՝ Հարավային Աֆրիկան, Արգենտինան եւ այլն, եւ այն առումով, թե ինչ քանակությամբ հրեաներ են ապրում այդ երկրներում եւ հրեաների բնակեցման համար այդ շրջաններն ինչպիսի դիրք ու պայմաններ ունեն:


Պատվիրակությունները մեկնում են եւ զեկույցներ պատրաստում հաջորդ համաժողովների համար: Վեցերորդ համաժողովում, որը կայացավ 20-րդ դարի սկզբին, որոշում են կայացնում, որ այդ հայրենիքը Պաղեստինն է լինելու: Մի խումբ գործուղվում է Պաղեստին, որպեսզի այնտեղ աշխատեն եւ անհրաժեշտ հող ու նախադրյալներ ստեղծեն հրեաների համար:


Կա նաեւ այլ գործառույթ հրեաների խնդրին հետեւելու հարցով՝ Պաղեստինից դուրս, համարյա 8-րդ եւ 9-րդ համաժողովներից սկսած, որը վերաբերվում է համաշխարհային սիոնիզմի կազմակերպությանը: Այս աշխատանքներում տվյալ հարցն է առկա. արդյո՞ք մենք անկախ ձեւաչափով հետեւենք մեր այս բոլոր կարգախոսներին ու գաղափարներին, թե՞ նախագծերն առաջ տանենք հզոր ուժերի օգնությամբ:


Այս տարաձայնությունն առկա էր մի երկու համաժողովում եւ վերջապես, հաշվի առնելով Բրիտանիայի հետ  համագործակցող ազդեցիկ անհատների  գործոնը, զարգացավ այն միտքը, որ հրեաները չեն կարող առանց Բրիտանիայի օգնության այդ գործն իրականացնել եւ, ի վերջո, 8-րդ համաժողովում հաստատվեց, որ Բրիտանիայի եւ այլ հզոր երկրների օգնությամբ հետամուտ լինեն այդ նպատակին:

Հաջորդ համաժողովներում  ներկայացված այլ հարցերը հետեւյալն  էին. երբ Իսրայելի պետությունը 1948 թվականին ձեւավորվում է, արդյո՞ք պետք է ավարտվի համաշխարհային սիոնիզմի կազմակերպության առաքելությունը, թե՞ այն պետք է շարունակվի: Ի վերջո, այնտեղ որոշում է ընդունվում, որ ԱՄՆ-ում տեղակայված համաշխարհային սիոնիզմի կազմակերպությունն ու հրեական միջազգային գործակալությունը մնալու է որպես Իսրայելի պետության աջակիցը եւ «մայրը» եւ շարունակելու է իր աշխատանքը, իսկ սիոնիստական վարչակազմն էլ Պաղեստինում է իր գործն անելու: Այս համաձայնությունը կայացավ 20-րդ դարի 40-ականներին: 50-ականներին հաստատվեց, որ համաշխարհային սիոնիզմի կազմակերպությունն ինչ-որ համաշխարհային առաքելություն, իսկ Իսրայելի պետությունն էլ տարածաշրջանային առաքելություն ունենա: Փաստորեն այսպիսի աշխատանքային բաժանում է իրականանում, որ սիոնիստական վարչակազմը, որպես գործող ուժ, դիվիզիա, տարածաշրջան է գործուղվում ինչ-որ շտաբից, որպեսզի տվյալ տարածաշրջանում հետամուտ լինեն իրենց գաղափարներին ու տեսակետներին, իսկ այդ գլխավոր շտաբը կամ նույն այդ հրեական միջազգային գործակալությունն էլ մնում է ԱՄՆ-ում:


Այսպիսով արձանագրվեց, որ հրեաները Իսրայելում տարածաշրջանային առաքելության հետ մեկտեղ, ստանձնում են նաեւ ԱՄՆ-ի շահերի պաշտպանության առաքելությունը, իսկ սիոնիզմի համաշխարհային կազմակերպությունն էլ ԱՄՆ-ում համաշխարհային դեր ունի, այսինքն՝ ողջ աշխարհում հետամուտ է լինում հրեաների շահերին:


Սիոնիստական վարչակազմի ձեւավորումը


Սակայն սիոնիստական  վարչակազմի ձեւավորման որակն այսպիսին էր. սիոնիզմի համաշխարհային կազմակերպությունը 1897-ից 1948 թվականը, այսինքն՝ 50 տարվա ընթացքում, ապահովել է հրեական պետության հիմնադրման համար բոլոր անհրաժեշտ նախադրյալներն ու աշխատանքները. ահաբեկչական խմբավորումները, օրինակ՝ հագանան, շտերնը, պալման, էրգոնը, որոնք գրեթե Օսմանական պետության փլուզումից հետո (1917 թ.) եւ Պաղեստինում Բրիտանական խնամակալության օրոք էին ձեւավորվել եւ զբաղվում էին ահաբեկչական գործողություններով, հող պատրաստեցին Իսրայելի կազմավորման համար: 1948 թ., երբ ձեւավորվեց Իսրայելի պետությունը, նույն այդ չորս խմբերը ձեւավորեցին Իսրայելի վարչակազմի ռազմական համակարգը:


Իհարկե, մտածելու տեղիք  է տալիս այն, որ Օսմանական պետության  փլուզումից հետո եւ Անգլիայի խնամակալության ժամանակաշրջանում, հրեական տնտեսական ու արդյունաբերական ընկերությունները սկսեցին աշխատել: Դրանք հայտնի էին որպես Քիբուց (Kibbutz) ընկերություններ: Այստեղ ժամանած աշխարհասփյուռ հրեաները աշխատանքի էին անցնում այս ընկերություններում եւ բնակություն հաստատում այն ավաններում, որոնք շրջապատված էին եւ նրանք անվտանգության առումով պատսպարված էին ու զինված: 1920-ից 1948 թ. գյուղատնտեսական ու արդյունաբերական տասնյակ ավաններ էին ստեղծվել:


Ինչպես նաեւ նոր  եբրայերեն ստեղծեցին իրենց համար, որը շուրջ 70 տոկոսով տարբերվում է  Հին Կտակարանի ձեւակերպումից: Ուստի, եթե ինչ-որ այլազգի անհատ ցանկանա մեկնել Իսրայել, պետք է մի տարի մնա կարանտինում, մինչեւ յուրացնի նոր լեզուն եւ կարողանա մուտք գործել սիոնիստական հասարակություն:


Նաեւ իրենց գիտամշակութային ներկայության ամրապնդման համար նրանք համալսարաններ էին հիմնադրել Թել-Ավիվում ու Հայֆայում դեռեւս 1930-ականներից, իսկ սահմանադրությունը, կամ նույն ինքը՝ սիոնիզմի համաշխարհային կազմակերպության կանոնադրությունը եւս, որն ընդունվել էր 1897-ին, վերածվեց Իսրայելի պետության սահմանադրության: Սիոնիզմի համաշխարհային կազմակերպությունը, որի արտաքին քաղաքականության աշխատանքներն սկսվել էին դեռեւս 1920 թվականից, լծվեց ողջ աշխարհում Իսրայելի պետության քաղաքական ու ֆինանսական աջակցության աշխատանքին: Այնպես, որ ցանկացած երկրում բնակվող յուրաքանչյուր հրեա օգտագործի իր ազդեցությունը տվյալ երկրի կառավարության հետ կապված եւ տարածի հրեաների քաղաքականությունը: Իսրայելի ֆինանսական աղբյուրներն ու հիմնական բյուջեն եւս ապահովվում է ԱՄՆ-ում տեղակայված նույն այդ հիմնադրամից, իսկ Իսրայելի խոշոր ներդրումներն էլ տարածվել են արտասահմանյան երկրներում, ինչպիսիք են Ֆրանսիան, Գերմանիան, Անգլիան, ԱՄՆ-ն եւ այլ երկրներ:


Արեւմտյան կապիտալիզմն ու սիոնիզմի ծնունդը


Սիոնիզմը համարվում  է արեւմտյան կապիտալիզմի հեղաշրջման ու իմպերիալիզմի փուլին անցման ծնունդ: Այս շրջանում բոլոր հզոր ուժերը, գաղութատիրական շահերի ապահովման նպատակով, ակտիվորեն փորձեցին ամուր տեղ գտնել իրենց համար Միջին Արեւելքում: Այս նպատակն իրականացնելու համար, առաջին անգամ Նապոլեոն Բոնապարտը (Ֆրանսիայի կայսրը) փորձեց ապահովել հրեաների համագործակցությունն Օսմանական կասրության դեմ, որն, իհարկե, անհաջող ստացվեց: Ապա Բիսմարկը (Գերմանիայի նախկին վարչապետը), Բերնից (քաղաք Գերմանիայում) Բաղդադ կառուցվելիք երկաթգծի պահպանման նպատակով, փորձեց իր կողմը գրավել հրեաներին ու օգտագործել նրանց գործոնը, սակայն, ի վերջո, Անգլիան էր, որ հասավ իր վաղեմի երազանքին, այն է՝ սիոնիզմի գաղափարի ստեղծումն ու Արեւելյան Եվրոպայի, Ռուսաստանի ու Արեւմուտքի հրեաների խրախուսումը, որպեսզի գաղթեն Պաղեստին եւ ձեւավորեն մի հրեական պետություն, որը պահպանի այդ երկրի շահերը:

Բազում պատճառներ  կան, որոնք հաստատում են գաղութատիրական հզոր ուժերի, մասնավորապես Անգլիայի, դերակատարությունը սիոնիզմի ձեւավորման հարցում: 1840 թ. «Լոնդոն Թայմզ» օրաթերթը խոստովանեց, որ Պաղեստինում հրեաների բնակեցման առաջարկին աջակցում են համաշխարհային հինգ հզոր ուժեր: Ապա Հերցելն այսպիսի բացահայտում արեց. «Վերադարձը՝ մեր պապերի երկիր... Դա այն ուժերի քաղաքական մեծագույն խնդիրներից է, որոնք Ասիայում ինչ-որ բան են փնտրում»: Սակայն, այնպես, ինչպես տեղի ունեցավ, Անգլիան առաջ անցավ բոլոր մյուս եվրոպական ուժերից եւ հորինելով սիոնիզմի գաղափարը, հող պատրաստեց Իսրայելի վարչակազմի ձեւավորման համար: Այլ խոսքով, սիոնիստների միջեւ երկար բանավեճերից հետո, վերջապես, անգլոֆիլ սիոնիստները՝ Վայզմենին համակրող թեւը, հաջողեցին հաստատել Պաղեստինի տարբերակը (Անգլիային հետաքրքրող վայրը)՝ որպես հրեաների վերջնական հանգրվան:


Հրեաները Միջին  Արեւելքի զգայուն ու ռազմավարական նշանակության տարածաշրջանում Արեւմուտքի շահերի պաշտպանության նպատակով ինչ-որ պետության ձեւավորման միակ թեկնածուն էին, քանի որ, ըստ լորդ Ըրլ Շաֆտսբըրի 7-րդի, որը Բրիտանիայի քաղաքական գործիչներից էր, ինչպես նաեւ քրիստոնյա սիոնիստ, Պաղեստինում հրեաների բնակեցումը ոչ միայն Անգլիայի համար, այլեւ ողջ քաղաքակիրթ աշխարհի (Արեւմուտքի) համար շահավետ է լինելու: Հերցելը եւս գտնում էր, որ հրեաները կարող են լուծել Արեւմուտքի խնդիրը՝ Միջին Արեւելքում: Հայտնի սիոնիստ Մաքս Նորդոն գտնում էր, որ՝ «մենք եվրոպական մշակույթը... շարունակ կպահպանենք... Մեզ համար զավեշտալի է այն միտքը, որ պետք է ասիացի դառնանք»: Ավելի վաղ, մի քրիստոնյա քահանա առաջարկել էր, որպեսզի Հնդկաստանը մնա Անգլիայի գերիշխանության տակ, պետք է հրեաներին բնակեցնել Պաղեստինում: Այնուամենայնիվ, սիոնիստներն իրենց համարում են արեւմտյան քաղաքակրթության ջահակիրները: Քաղաքակրթություն, որը ձգտում է ժողովրդավարություն հաստատել Միջին Արեւելքում եւ նրա սրտում:


Արդյունքում Արեւմուտքի, մասնավորապես՝ Անգլիայի մշակութային, քաղաքական, տնտեսական ու ռազմական պահանջները պատճառ դարձան, որպեսզի սիոնիստական գաղափարական հոսանքն առաջանա եւ հրեաները բնակեցվեն Պաղեստինում: Հոսանք, որը չեզոքացնելով հրեականության կրոնական էությունը (քաղաքականացնելով այն), փորձեց իրականացնել ու պահպանել գաղութատիրական շահերը՝ Միջին Արեւելքում, այնինչ հավատացյալ հրեականությունը կարող էր վտանգավոր լինել Արեւմուտքի համար:


Գրական-քաղաքական  սիոնիզմը


Նախքան քաղաքական  սիոնիզմի ծնունդը, ի հայտ եկավ գրական սիոնիզմը, եւ հրեական կրոնի քաղաքականացման առաջին կայծերն արձակեց: Այլ կերպ ասած, սիոնիզմն սկզբում ի հայտ եկավ լեզվի, խոսքի, մտածողության բնագավառներում, ապա՝ քաղաքական ասպարեզում: Այս գործընթացում գրական սիոնիզմը գործադրեց եբրայերենը, փորձեց տարածել այն եւ եբրայերենով խոսող հրեաներին խրախուսեց ու պարգեւատրեց: Այս հարյուրավոր տարիների աշխատանքներից հետո, եբրայերենը, որն, ըստ Բեն Գուրյոնի, չկիրառվող լեզու էր եւ գոյատեւում էր սրտերում եւ պատկանում էր աղոթքի, բանաստեղծության ու հոգեւոր գրականության ոլորտներին, այնպիսի տեղ գրավեց, որ այլեւս լոկ անցյալի լեզու չէր, այլեւ ապագայի ու վերածննդի լեզու էր. լեզու, որը կարող էր հրեաներին, որպես միատարր ազգ, իր դրոշի ներքո ի մի բերել:


Գրականության, մտավոր ու արվեստի ասպարեզներում բազում պատմվածքներ, վեպեր ու պիեսներ ստեղծվեցին, որոնք իրենց դերը խաղացին սիոնիզմի ձեւավորվելու գործում եւ որոնց շարքում Բեն Հալե Վեյի (մահ.՝ 1140 թ.) հոգեւոր բանաստեղծություններն օգտագործվեցին սիոնիստական շահերի օգտին: «Թալմուդ» գիրքը (հեղ.՝ 1750 թ.) քարոզում էր վերադարձ ավետյաց երկիր: Բենիամին Դիզրաիլին (Benjamin Disraeli) «Դեյվիդ Ալրոյ» գրքում (հեղ.՝ 1833 թ.) նկարագրեց հրեական ծայրահեղական ցեղապաշտական մի մոդել: Զիգմունդ Ֆրեյդն (ծն.՝ 1856 թ.) ընդգծեց սիոնիստական դաստիարակության իրականացման անհրաժեշտությունը: Ջորջ Էլիոթը (Georg Eliot) «Դանիել Դերվենդա» վեպում (գրի է առնվել՝ 1876 թ.), որը սիոնիզմի կարեւորագույն գրական փաստաթուղթն է, օտար քաղաքակրթություններում հրեաների ձուլման անհնարինությունն է մատնանշում: Բացի այս աշխատանքներից, «Սիոնիզմի ու Իսրայելի հանրագիտարանի» հրատարակումն (հեղ.՝ 1880 թ.) իր հերթին հող պատրաստեց Բելֆորյան հայտարարության հրապարակման համար, որը եւս համարվում է Իսրայելի կազմավորման հիմնական նախադրյալներից մեկը:


Որոշ առասպելներ եւս մասնակից են եղել սիոնիզմի ստեղծման գործում: Առասպելներից ամենանշանավորը, դա «Թափառող հրեայի» կամ թափառաշրջիկ հրեայի առասպելն է: Այս առասպելն օգտագործվեց հրեաների լիովին տառապալից, թափառական ու անապաստան կյանքը նկարագրելու նպատակով եւ հետզհետե մտավոր հող պատրաստեց 19-րդ դարի վերջերին սիոնիստ հրեաների ազատագրման ուղղությամբ աշխատանքների անհրաժեշտության կապակցությամբ:


Սիոնիստական գրականությունն զբաղվեց ոչ միայն հրեաների կամ  դժգոհ հրեաների կերպարի նկարագրմամբ, այլեւ փորձեց ներկայացնել հրեաներին բարի ու մարդկային կերպարով, որպեսզի նրանք վերագտնեն առավել մեծ թվով հասարակական միավորներ վաստակելու ուղին եւ այն կիրառեն սիոնիզմն ասպարեզ բերելու համար: Ընդհանուր առմամբ, սիոնիստական գրականությունը փորձել է, որպեսզի տարածելով աշխարհի հրեաների միասնության գաղափարը եւ պայքարելով հակասիոնիստական քարոզչության դեմ, նկարագրի հրեականության տառապանքն ու հալածյալ լինելու հանգամանքը եւ, իր կարծիքով, ցուցադրի հրեաների դեմ ուղղված արաբների վայրագություններն ու քարոզի հրեաների ռասայական գերադասելիության (առաջնայնության) գաղափարը:


Աշխարհը՝  հրեաների քաղաքականության  ձեռքի խաղալիքը


Սիոնիզմը, որպես գաղափարախոսություն, առաջնորդում է հրեաների միջազգային հսկա ցանցի քաղաքական ու ահաբեկչական աշխատանքները եւ այս գաղափարախոսությունն այն պահին ներկայացավ համաշխարհային բեմահարթակում, երբ արեւմտյան կապիտալիզմն իմպերիալիզմի փուլ անցնելու  համար իր ճանապարհն էր հարթում: Սիոնիզմը, դեռեւս իր ձեւավորման ժամանակաշրջանից սկսած, լիովին համերաշխ է եղել իմպերիալիստական ուժերի շրջանակների հետ: Իհարկե, Իսրայելի կայացման ու սիոնիզմի գերիշխանության հարցում ամերիկացիներն ակամայից, մյուս երկրների համեմատ, ավելի ազդեցիկ են եղել: 1917 թ. ամերիկացի սիոնիստներն օգտագործելով Վաշինգտոնի կառավարության հետ իրենց կապերը, բավականին ազդեցիկ դեր խաղացին Բելֆորյան հայտարարության ընդունման հարցում եւ 1922 թ. ԱՄՆ կոնգրեսն ընդունեց «Լաջ-Ֆիշ» բանաձեւը (որն ապացույց էր վերոնշյալ բանաձեւի համար), եւ սկսելով քաղաքական առաջին նախաձեռնությունները Պաղեստինում, ամերիկացի սիոնիստները միջազգային սիոնիզմն առաջնորդելու հավակնորդը դարձան: 1930-ականներին սիոնիստները լայնորեն օգտագործելով Եվրոպայում ֆաշիզմի սպառնալիքը, ընդլայնեցին իրենց քարոզչությունը եւ հետաքրքիրն այն է, որ նացիստների դեմ քարոզչության նպատակով որդեգրեցին նույն այդ նացիզմի մեթոդը: 1948 թ. ԱՄՆ-ի քաղաքական ղեկավարներն այն արդյունքին հանգեցին, որ սիոնիստների ռազմավարության առանցքն այն է, որ զբաղեցնեն ԱՄՆ-ին այն գործողությունների շարանում, որոնք շարունակ առավել ընդարձակվում ու խորանում են, որպեսզի իրականացնեն իրենց բոլոր նպատակները: Այս փաստը սիոնիստների նպատակները ներկայացնում է հետեւյալ կերպ.


   1. Պաղեստինի մի հատվածում հրեաների պետականության հաստատումը,
   2. Դեպի Իսրայել հրեաների անսահմանափակ գաղթի հարցով հզոր ուժերի համաձայնության ապահովումը,
   3. Ողջ Պաղեստինի տարածքում հրեաների պետականության ընդլայնումը,
   4. Հորդանանում, ինչպես նաեւ Լիբանանի ու Սիրիայի որոշակի հատվածներում հրեաների պետականության ընդլայնումը,
   5. Հրեաների ռազմական ու տնտեսական իշխանության հաստատումը՝ ողջ Միջին Արեւելքի տարածում:


Այս փաստաթղթում  նաեւ նշվել է, թե սույն ծրագրի բոլոր  փուլերը հրեա նախանձախնդիր ու մոլեռանդ առաջնորդների համար հավասարապես սուրբ է: Հրեական գործակալության առաջնորդները, որոնք ներկա պահին հրեական կարեւորագույն խումբն են կազմում, մասնավոր կարգով ԱՄՆ պաշտոնյաների մոտ նման ծրագրի առկայության մասին խոստովանել են: Սակայն Պաղեստինի բռնագրավման գաղափարական ու հոգեբանական արմատների մասին պետք է նշել, որ այն ինչ ամենից շատ է անհանգստացնում սիոնիզմի մոլեռանդ առաջնորդներին, դա այլ ազգերի ու ցեղախմբերի մեջ հրեաների ձուլման եւ նրանց հրեական ինքնության վերացման հարցն է: Այս տեսանկյունից, սիոնիստներն առաջին հերթին կարեւորում են Հիտլերյան ցեղապաշտության ու նույնիսկ ռասայական գերադասելիության հարցը եւ հետեւում են նացիստների ռասայական գաղափարին, ըստ որի, հավատում են «արյան մաքրությանը»: Իսկ այդ խնդիրը կլուծվի միմիայն ողջ աշխարհից հրեաների հավաքագրելով ու նրանց սեփական հայրենիք տեղափոխելով: Այս նպատակն իրականացնելու ճանապարհին, սիոնիստ մտավորականները աշխարհի տարբեր երկրների ու երկրամասերի թեկնածությունն առաջադրեցին, սակայն, ի վերջո, բազում պատճառներով Պաղեստինը համարեցին ամենահարմար վայրը, քանի որ՝


1. Պաղեստինում Երուսաղեմի  առկայությունը կարող էր շատ  լավ կրոնական հիմք հանդիսանալ հրեականության համար եւ միջազգային կարծիքի տեսանկյունից մասամբ հիմնավորել Պաղեստինի յուրացումը հրեաների կողմից՝ որպես հրեաների ավետյաց երկիր:


2. Պաղեստինը ռազմավարական առումով արտակարգ մեծ նշանակություն ունի, այնպես որ այդ երկրի աշխարհագրական քարտեզին ուղղված մի հպանցիկ հայացքով իսկ հաստատվում է վերոնշյալ ակնարկը:


3. Պաղեստինի կենտրոնական իշխանության անկայունությունը եւս շատ հարմար հանգամանք է ստեղծում Իսրայելի մինչեւ ատամները զինված բանակի համար, որպեսզի հեշտությամբ ասպատակեն այնտեղ:


Վայրի ընտրությունից  հետո, հերթը հասավ այնպիսի քաղաքականության  իրականացմանը, որոնց գործադրմամբ  տարբեր երկրների հրեաներն իրենց բնակության վայրում անապահովություն զգան եւ որոշում էին կայացնում գաղթել Իսրայել: Տարբեր էին նաեւ Իսրայել գաղթելու խրախուսման եղանակները. սկսած Երուսաղեմում ավետյաց երկրի քարոզից մինչեւ առավել բարձր մակարդակի կենցաղի ու տնտեսական բարեկեցության խոստումներն ու, ի վերջո, ռումբերի տեղադրում որոշակի երկրներում բնակվող հրեաների բնակավայրերում, որոնք չէին համաձայնվում գաղթել: Օրինակ 1950 թ. Բաղդադում սկսվեցին Իսրայելի ահաբեկչական գործողությունները, քանի որ իրաքցի հրեաները հրաժարվեցին գրանցվել գրավյալ Պաղեստին գաղթելու ցուցակներում: Իսրայելի գաղտնի ծառայությունները նրանց բնակավայրերում ռումբեր տեղադրելով, իրաքցի հրեաներին համոզեցին, որ վտանգված է նրանց կյանքը: Սակայն սիոնիզմի նպատակն իրականում հրեաների փրկությունը չէ, այլ նրա գլխավոր նպատակը Պաղեստինում քաղաքական հզոր շարժման ստեղծումն է: Պաղեստինում Իսրայելի վերջին հանցագործությունները եւս սիոնիզմի պետականության շղթայի միացված օղակներից մեկն է, որը երկարելով սեղմելու է Սիրիայի, ինչպես նաեւ Հորդանանի պես երկրների կոկորդը:


Սիոնիզմի  տնտեսական իշխանությունը՝ ԱՄՆ-ի ու աշխարհի նկատմամբ


Թեպետ հրեաները ԱՄՆ-ի  ներկա բնակչության լոկ 1,5 տոկոսն են կազմում, սակայն տնօրինում են ամերիկյան  խոշոր ընկերությունների ողջ կապիտալի շուրջ 49 տոկոսը: Նրանք ԱՄՆ-ում ցանկացած այլ խմբի համեմատ ավելի մեծ թվով կազմավորումներով են օժտված, այնպես որ ԱՄՆ նախագահության թեկնածուների ֆինանսական աջակցության հարցում լայն ներգործություն ու ազդեցություն ունեն: Իհարկե, թեկնածուներին օգնելու կարեւորագույն կողմը ոչ թե ֆինանսականն է, այլեւ նրանց գործնական համագործակցությունը. Հրեաները ղեկավարում են ընտրապայքարը, գրում են ճառերը, պատրաստում հեռուստատեսային քարոզչական ծրագրերը եւ որոշում կայացնում թեկնածուների ընտրարշավի քաղաքականության վերաբերյալ: Արդյունքում տեսնում ենք, որ նախագահական երկու թեկնածու (Նիքսոնը եւ Քենեդին) այնպիսի ճշգրտությամբ ուշադրություն դարձրին սիոնիստների պահանջներին, եւ այնպիսի խոստումներ էին տալիս նրանց, որ երբեմն նման զգացողություն էր առաջանում, որ սրանք ավելի շատ ձգտում են դառնալ Իսրայելի նախագահը, քան՝ ԱՄՆ-ի:


Սիոնիզմը՝ աշխարհում մշակութային  ներխուժման առաջնորդը


Այսօր աշխարհում մշակութային ներխուժման հոսանքը տնօրինում է միջազգային սիոնիզմը: Մամուլի ոլորտում Արեւմուտքի ԶԼՄ-ների 70 տոկոսը տնօրինում են սիոնիստ բանկիրները, եւ այն 7 հոգին, ովքեր ԱՄՆ-ի լրատվական-եթերի երեք հսկա ինստիտուտներն են տնօրինում (a.b.c, c.b.s, n.b.c) եւ ԱՄՆ-ի ու ողջ աշխարհի առօրյա լրատվությունն են մատուցում ժողովրդին, բոլորը սիոնիստներ են: Աշխարհի լրատվամիջոցների մենաշնորհների սեփականատերերից 33-ը աշխարհի ամենանշանավոր սիոնիստներից են: ԱՄՆ-ում մի սիոնիստ միլիարդատեր է ապրում՝ Ռոբերտ Մերդուխ անունով, ով միայն ինքն օրական 3 միլիոն օրինակ օրաթերթ, շաբաթական 4 միլիոն ամսագիր ու շաբաթաթերթ է հրատարակում: (Գիտահետազոտական ոլորտում եւս աշխարհի մեծագույն կրոնագետների (իսլամի ու քրիստոնեության) 90 տոկոսը հրեա գիտնականներն են: Նրանք ոչ միայն բավականին մեծ աշխատանք են կատարել կրոնագիտության (իսլամի եւ քրիստոնեության) հարցով, այլեւ արվեստի, գրականության, հոգեբանության, սոցիոլոգիայի, ատոմային արդյունաբերության քաղաքականության, գենետիկայի եւ գիտության այլ կարեւոր ու կենսական նշանակության բնագավառներում եւս ունեն լայնամասշտաբ հետազոտություններ): Իսկ այդ հետազոտությունների ընթացքից՝ աշխարհը ղեկավարելու ու տնօրինելու երազանքն են փայփայում իրենց գլխում: Վերոնշյալ արվեստներից յոթերորդ արվեստն իր համապարփակ լինելու  պատճառով, զարմանալիորեն սիոնիստների ուշադրությանն է արժանացել, որպեսզի այսպիսով կարողանան իրենց դաժան նպատակները սրսկել երրորդ աշխարհի ու զարգացած ազգերի ուղեղն ու հոգին ու զգացմունքները: Այս հավակնության պատճառն այն է, որ կինոարտադրման հայտնի ընկերությունները տնօրինում են հրեաները եւ Հոլիվուդի արտադրանքի հիմնական մասը նրանց հայեցողությամբ է իրականանում. իսկ այդ արտադրանքն աշխարհի ժողովուրդների 80 տոկոս պահանջարկն է բավարարում: Քանի որ կրոնը բոլոր մարդկանց համար յուրահատուկ գրավչություն ունի, հրեական այդ հսկա ընկերություններն օգտվելով այդ զենքից, կինոներ են նկարահանում, ինչպիսիք են՝ «Տասը պատվիրանները», «Հիսուս Քրիստոսը»: Մյուս կողմից, ներկայացնելով կինոներ գերմանացիների կողմից հրեաների ողջակիզման վառարանների մասին, փորձում են աշխարհի մարդկանց աչքին իրենց ներկայացնեն՝ որպես հալածյալ ժողովուրդ, եւ արդարացնեն Պաղեստինի տարածք կատարած իրենց ոտնձգությունը: Լավագույն կինոյի ընտրության համաշխարհային մրցույթներում Օսկարի մրցանակի ոսկե արձանիկը հիշեցնում է Իսրայելի ժողովրդի ոսկյա արձանները: